Sztuka wytłumiania kolumn

[Krs47]

Yolaos, weź pod uwagę kiedy te kolumny (Klipsh) były projektowane. Rezonanse obudowy i fale stojące mogą dawać subiektywne wrażenie "kopa". Nie wieżę żeby przedstawiona obudowa, przy swoich ogromnych gabarytach, filigranowej konstrukcji oraz skromnym wytłumieniu nie rezonowała. Nie czepiam się tych kolum, mogą grać super tylko zaznaczam, że nie jest to techniczna perfekcja. Rozmawiamy o wytłumieniu, więc albo można powiedzieć "wszystko na słuch metodą prób i błędów", albo próbować dojśc do jakiś podstawowych wniosków opierając się o zagadnienia "naukowe".

Pracuję teraz nad dużymi obudowami (około 70-75 litrów dla samego woofera), według mnie (i materiałów o pomiarach rezonansów obudów Bruel&Krael), mniej więcej tak to powinno wyglądać w środku, jak na załączonym modelu. Przy wzmacnianiu obudowy poza dzieleniem największych powierzchni, równie ważne jest wzmocnienie górnej ścianki, gdyż najdłuższe fale (zwykle właśnie góra/dół) ma największą energię.

[Krs47]

Dodam jeszcze własną obserwację wpływu sztywności obudowy na dźwięk. Miałem okazję bezpośrednio porównać dwie konstrukcje, jedna na pojedyńczym 8 calowym wooferze, druga na dwóch. Różne modele ale głośniki tej samej firmy i tej samej klasy. Pojedyńcze 8 calowce pracowały w bardzo sztywnych obudowach z kratownicą, podwójne w "normalnych" skrzynkach ze średnim bracingiem.

Efekt był taki, że dynamika perkusji, szybkość narastania dźwięku i ogólnie pojete wrażenie realizmu było zdecydowanie po stronie kolumn o mniejszym Sd ale sztywnieszych skrzynkach. Oczywiście test zakładał wyrównanie głośności i nie przekraczanie zakresu linowej pracy wooferów. Żeby nie było wątpliwości, jestem za możliwe dużą efektywną powierzchnią drgającą ale równie ważne jest to, w czym umieścimy głośniki. Dla mnie dobry i realistyczny bas jest ze sztynwnej obudowy i głośników o niskich znieksztalceniach, wtedy nawet, powszechnie nielubiany na tym forum bass reflex (dobrze zestrojony) potrafi grać bardzo róznorodnie i dynamicznie.

[magus]

Krs47,


a propos "zagadnień naukowych:

Patents by P. W. Klipsch:
Patents
    *Small dimension low frequency folded exponential horn loudspeaker with unitary sound path and loudspeaker
      system including same. US patent 4138594. (1979)
    * Stock-and-barrel assembly for firearms. US patent 2205982. Klipsch, P.W., 6/25/1940.[3]
    * Wave synthesizing network. US patent 2230803. Klipsch, P.W., 2/4/1941.[4]
    * Electrical prospecting with alternating current. US patent 2231013. Klipsch, P.W., 2/11/1941.[5]
    * Recording seismic waves. US patent 2232612. Klipsch, P.W., 2/18/1941.[6]
    * Seismic prospecting. US patent 2232613. Klipsch, P.W., 2/18/1941.[7]
    * Equalizer. US patent 2238023. Klipsch, P.W., 4/8/1941.[8]
    * Electrical prospecting. US patent 2243428. Klipsch, P.W., 4/27/1941.[9]
    * Mixing circuit for electrical prospecting. US patent 2251549. Klipsch, P.W., 8/5/1941.[10]
    * Method of electrical prospecting. US patent 2293024. Klipsch, P.W., 8/11/1942.[11]
    * Firearm vibration control. US patent 2302699. Klipsch, P.W., 11/14/1942.[12]
    * Horn for loud-speaker. US patent 2310243. Klipsch, P.W., 2/9/1943.[13]
    * Loudspeaker. US patent 2373692. Klipsch, P.W., 4/17/1945.[14]
    * Rotating band tester. US patent 2450003. Klipsch, P.W., 9/28/1948.[15]
    * Loud-speaker horn. US patent 2537141. Klipsch, P.W., 1/9/1951.[16]
    * Crossover filter network. US patent 2612558. Klipsch, P.W., 9/30/1952.[17]
    * Loudspeaker (Rebel). US patent 2731101. Klipsch, P.W., 9/30/1952.[18]
    * Logarithmic converter circuit. US patent 3330966. Klipsch, P.W., 7/11/1967.[19]
    * Small dimension low frequency folded exponential horn loudspeaker with unitary sound path and loudspeaker
       system including same. US patent 4138594. Klipsch, P.W., 2/6/1979.[20]
    * Low frequency folded exponential horn loudspeaker apparatus with bifurcated sound path. US patent
       4210223. Gillum, G. C./ Klipsch, P.W., 7/1/1980.[21]
    * Crossover network for optimizing efficiency and improving response of loudspeaker system. US patent
       4237340. Klipsch, P.W., 12/2/1980.[22]
    * Anechoic chamber arrangement. US patent 4387786. Klipsch, P.W/Hunter, J. R., 6/14/1983.[23]

http://en.wikipedia.org/wiki/Paul_Wilbur_Klipsch#Patents


ale jeśli chcesz sprawdzić empirycznie, to zapraszam serdecznie

[yolaos]

JA pisałem odnośnie kolumn Lutka czyli Tanoy a nie tych ze zdjęcia.

[Krs47]

Specjalnie umieściłem słowo naukowe w cudzysłowiu, gdyż sam nie jestem naukowcem. Chodziło mi tylko o wskazanie kierunku, na jaki próbuję skierować rozmowę.

Patenty Klipsha dotyczą głownie hornów i nie zmieniają mojego spojrzenia na skrzynki, które przedstawiłeś. Za cholerę nie chciałbym takiego "rezonans boxa", ale powtarzam jeszcze raz, subiektywnie może grać świetnie.

Jak zaprojektuję i wykonam kolumny wiekszego kalibru, chociażby projekt, którego szkic wkleiłem wyżej chętnie porównam je z legendami pokroju Klipsha, czy Tannoy ;)

[magus]

Skoro już wszystko o nich wiesz....

[yolaos]

Wątek chyba zbacza na złe tory,czasem poświęca sie liniowośc na rzecz dynamiki i wiele innych , konfrontacje moim zdaniem sa najlepsze , przepięcie kolumn , ewentualnie napedu i wszystko wiadomo, takie sprzeczki nie rozwijaja wątku.
pozdrawiam

[Lutek]

Odpowiadasz na wpis
>> Krs47, 2010-09-01 08:53:18
 >Przy wzmacnianiu obudowy poza dzieleniem największych powierzchni, równie ważne jest wzmocnienie górnej >ścianki, gdyż najdłuższe fale (zwykle właśnie góra/dół) ma największą energię.

Twoja odpowiedź
Tylko gornej..., a dolnej nie ?

[Lutek]

Odpowiadasz na wpis
>> Krs47, 2010-09-01 09:21:56

>Jak zaprojektuję i wykonam kolumny wiekszego kalibru, chociażby projekt, którego szkic wkleiłem wyżej chętnie >porównam je z legendami pokroju Klipsha, czy Tannoy ;)

Twoja odpowiedź

Zapraszam i trzymam za slowo.
A tak w ogole, to moglbys wpasc wczesniej. Posluchalbys kolumienek i moze przy okazji cos pomoglbys w budowanych wiekszych obudowach podlogowych do moich Tannoy-i..., dopoki nie skonczone i jeszcze mozna by cos zmienic - chodzi o uwagi, porady co do tego mojego projekciku. Masz do mnie niedaleko, pociagow bezposrednich sporo.
 

[Krs47]

Najlepiej spiąc górę z dołem, ale jeśli z jakiegoś powodu jest to trudne do wykonania, ważniejsza jest górna ścianka. Na dolnej kolumna stoi, więc ścianka nie wypromieniowuje bezpośrednio rezonansów i jest dodatkowo dociążona przez masę calej kolumny.

Taki prosty test, wystarczy przyłożyć rękę do obudowy grającej kolumny - 90% kolumn z jakimi miałem doczynienia już na średnim poziomie głośności zaczyna wyczuwalnie drgać. Największa wyczuwalna ampluituda drgań występuje zwykle właśnie na górnej ściance, mimo jej stosunko niedużej powierzchni. Uprzedzę się przed kontrą, nie mam akcelerometu i swoje konstrukcje opieram na teorii oraz wnioskach wyciągniętych z własnej, dotychczasowej praktyki.

Hurricane wyznacza dla mnie optymalny poziom sztywności obudowy, więcej mi nie trzeba ale żeby to powtórzyć w większych skrzynkach, trzeba jeszcze trochę popracować. Dla przykładu monitor 12-17 litrów nie potrzebuje więcej niż pojedyńczy bracing na odcinku góra/dół, spinający od razu boki. Budując pierwsze 3SM (monitor 15 litrów) dałem tylko pojedyńczą poprzeczkę po środku bocznych ścianek i to było za mało, gdyż górna ścianka mi się wzbudzała.

Lutek, ogarnę kilka tematów i chętnie wpadnę. Myślę, że to kwestia kilku tygodni.

[Krs47]

Yolaos, nie ma kolumn idealnych, zawsze są kompromisy - kwestia tego ile się chce poświęcić. Ostatnio sam poruszam się w obrębie kolumn o wyższej efektywności. Mogę poświęcić kilka Hz zejścia czy odrobinę linowości ale nadal wolę trzymać się dość blisko płaskiej charakterystyki i daleko mi np. do pakowania Lowtherów w wilekie horny :)

Subiektywizm w audio sprawia, że wszystko może byc "najlepsze", dlatego wolę się opierać na zagadnieniach technicznych. Dla mnie płaska charakterystyka i niskie zniekształcenia są bardzo ważne, gdyż wszelkie duże nieliniowści i podbarwienia ujednolicają dźwięk. Na początku może to być atrakcyjne ale potem zaczynamy zauważać, że wszędzie jest podobnie, cały czas pokazuje się specyficzna "maniera" nieliowych kolumn. Oczywiście dla mnie również najważnieszym aspektem jest końcowy odsłuch, jednak zdecydowanie wolę wiedzieć, że wszystko od strony technicznej jest na właściwym miejscu. Co ciekawe im więcej mam doczynienia z audio tym mniej mnie zaskakuje, jak dotąd toeria bardzo ładnie pokrywa się z praktyką. Z resztą ja się nie znam, w domu słucham z DVD na kablach po 3pln metr i dopuki elektronika nie wprowadza wyraźnych zniekształceń ciężko mi usłyszeć różnicę.


Rowinąłem temat obudów, gdyż uważam, że ma sporo wspólnego z wytłumieniem. Dla przykładu dając skośną przegrodę pod sporym kątem w obudowie podłogowej, można ograniczyć tłumienie objętościowe i nadal uniknąć silnych fal stojących.

basics
http://www.troelsgravesen.dk/cabinet-damping.htm

[Krs47]

Chyba robię się zbyt wylewny :)

Link Jarka dobrze ilustruje basic, reszta to już kwestia weryfikacji pod własne potrzeby.

[yolaos]

Jak obiecałem
 

[palton]

Reson jest w miarę, ale kimber 4pr to słaby kabel. Dobre kable głośnikowe robi Audioquest, np. Type 6+
Pozdrawiam Robert