Witam
Na naszym Forum w kilku wątkach toczyły się ostatnio ciekawe dyskusje. Fakt, sporo w tych dyskusjach było pustosłowia, gadulstwa . Nie da się ukryć ze sam trochę się do tego przyczyniłem :-) Niejako w formie rehabilitacji postanowiłem zebrać „do kupy” kilka rozwiązań i podzielić się w tym wątku spostrzeżeniami z praktycznego wcielenia ich w życie.
Rozwiązania o których mowie to :
- open baffle
waveguide
oversized 2 -way
niska częstotliwość podziału
Postanowiłem te – wydawać by się mogło – dość sprzeczne idee wcielić w życie w postaci jednego urządzenia. Z góry przyjąłem , ze układ ten nie ma aspiracji być żadnym high-endem , a jego zadaniem ma być tylko sprawdzenie słuszności pewnych teoretycznych założeń.
Do powstania urządzenia doszło w sumie przez... przypadek . Otóż , za jakąś koleżeńską przysługę , wszedłem w posiadanie pary głośników Tonsil GD 30/50 . Są to już nie produkowane głośniki estradowe . Ich pierwotnym przeznaczeniem były kolumny gitarowe . Niemniej , ich budowa i parametry ( wysoka efektywność , sztywne zawieszenie , wysoka dobroć Qts ) umożliwiały ich zastosowanie w OB . Szerokie pasmo przenoszenia nie wyklucza zastosowania ich w układzie dwudrożnym zwłaszcza z niska częstotliwością podziału.
Jako ze moje „codzienne” kolumny OB ciągle jeszcze nie wróciły od lakiernika ( eh, słowność polskich „majstrów”... ) głośniki z nich leżą odłogiem . Jako wysokotonowki używam w nich Seasa 27TBFC/G . Ten głośnik wybrałem aby w przyszłości spróbować go z waveguide Monacora.
Tak więc zbierając wszystko razem zabrałem się do roboty . Odgrodę zrobiłem z jakiś resztek MDF 22 mm . Jej wykonanie nie zabrało mi więcej niż 2 godz.( do klejenia używam kleju żywicznego z dodatkami włókien szklanych- b. wytrzymały , czas wiązania 75 – 90min)
Jako ze to konstrukcja wybitnie eksperymentalna – nie bawiłem się w żadne wykończenia. Jako ze układ ma pracować jako dwudrożny więc jako typ ogrody wybrałem U-frame. Sprawdzony w poprzedniej konstrukcji H-frame ( który dobrze spisuje się na basie) z racji swoich przypadłości w wyższych zakresach ( spora górka powyżej Fgr odgrody) niezbyt nadaje do koncepcji 2-way. Zwykła odgroda typu „I” aby „sensownie” przetwarzać bas – musiałaby mieć dość spore rozmiary , więc i ona została wykluczona . U-frame swoimi właściwościami jest gdzieś pośrodku pomiędzy H i I , stanowiąc pewien kompromis pomiędzy rozciągnięciem basu a liniowością środka . Wymiary – szer 385mm , wys 1030mm , głębokość 235mm . Obudowa jest lekko pochylona do tylu
W sumie największym problemem przy budowie okazało się ... połączenie Seasa z waveguide Monacora. Tubka ta jest przystosowana do połączenia z tweeterem Monacora i otwory montażowe
nie pasują do Seasa , który ma mniejsza średnice kosza i mniejszy rozstaw otworów. Musiałem wykonać takie „ przejściówki” ( wys 9mm rozstaw otworow 5mm) Wykonałem je z boramidu – twarde i wytrzymałe tworzywo , nadające się do frezowania , gwintowania , toczenia itp. )
Po kilku wstępnych pomiarach częstotliwość podziału ustaliłem na około 1,2 kHz . obydwa filtry I rzad , tweeter podłączony poprzez dzielnik. . Pomiary ze zwrotnica potwierdziły w miarę liniowe pasmo ( pomiar wiarygodny od ok 400 Hz w gore , poniżej ze względu na dipolowa char promieniowania i zwarcia akustyczne – już nie) .
Przyszła w końcu pora na pierwsze odsłuchy ( obydwa głośniki były przedtem używane więc odpadł problem wygrzewania) . Pierwsze wrażenia – Kurde.... Nie boli ! Kilkanaście doskonale znanych płyt , pierwsze notatki , pierwsze drobne zmiany wartości elementów. Brzmienie coraz bardziej się stabilizuje... I cały czas da się tego słuchać!
Brzmienie na obecnym etapie opisałbym tak:
Bas niezbyt głęboki ale szybki ,dynamiczny z wykopem ale do pelni szczęścia brakuje mu nieco „masy” , środek zachowuje dobre cechy OB a więc szybkość , dynamikę szczegółowość . Wysoki środek , który przetwarzany jest już przez WG – to spora klasa . Detaliczność , barwy , smaczki... Wysokie – jak wyżej . Co jest najbardziej charakterystyczne – zakres wyższego środka i góry jest bardzo spójny , homogeniczny . Cos naprawdę jest w tym niskim podziale .... Co najważniejsze – Seas nawet przy tak niskiej częstotliwości podziału – daje rade. Nie zauważyłem jakiś negatywnych objawów.
Sam głośnik Tonsila nie jest „mistrzostwem świata” w kategoriach audiofilskich – uczciwie trzeba przyznać ze słyszało się lepsze głośniki .
Reasumując – koszt wykonania całości to :
Seas 27TBFC/G 260 PLN/para
waveguide Monacor 64 PLN/ para
Tonsil GD 30/50 60 PLN / para ( cena z Allegro )
MDF ( około 1,5m2) ok. 50 PLN
klej , kołki itp – 10 PLN
Zwrotnica – ok. 50 PLN
Razem : około 500 PLN
Za te pieniądze kolumna brzmieniem broni się na pewno. Na pewno na tym projektem będę jeszcze sporo pracował. Potencjał jaki drzemie w takiej konstrukcji , w takich rozwiązaniach jest na pewno spory i moim zdaniem warto ten temat ciągnąc dalej. Świadom tego ze głównym ograniczeniem w tej chwili jest głośnik Tonsila zacznę się rozglądać za jakaś ciekawsza konstrukcja .
Tak sobie pomyślałem ze jeśli uda się dobrać jakiś sensowny i niezbyt drogi głośnik midbas to cały projekt dokładnie opisze – z rysunkami , schematem zwrotnicy , pomiarami. Byłby to w sumie fajny start dla osób , które chciałyby zacząć swoja przygodę z OB bez angażowania sporych pieniedzy. Gdyby brzmienie koniec końców się nie spodobało to wysokotonowka Seasa stanowić będzie dobry punkt wyjścia do zbudowania jakieś „klasycznej” konstrukcji .
Pozdrawiam
WaldeK
