Audiohobby.pl

Z przeszłości RudiStora

NE5532

  • 206 / 6057
  • Aktywny użytkownik
13-04-2009, 22:03
Witam,
Być może zainteresuje Szanownych Kolegów wczesna twórczość RudiStora, skierowana do majsterkowiczów DIY. Wydruki, z których zrobiłem skany pochodzą sprzed 3 lat. Z niewiadomych przyczyn strona została przebudowana i owe projekty zniknęły - a szkoda. Tak czy owak zamieszczam projekt wzmacniacza słuchawkowego AR3. Wszelkie komentarze mile widziane.
Nie mam czasu ... zarobiony jestem, włosy mi rosną ...

NE5532

  • 206 / 6057
  • Aktywny użytkownik
13-04-2009, 22:03
I jeszcze zasilacz + dane techniczne.
Nie mam czasu ... zarobiony jestem, włosy mi rosną ...

Gabriel

  • 1229 / 5901
  • Ekspert
14-04-2009, 00:58
"Wszelkie komentarze mile widziane."Tak..., wiele osób nietechnicznych, osób zapatrzonych w magazyny dotyczące audio, ewentualnie osób kierujących się setkami /sprzecznych często ze sobą/ opinii jak i wielu DIY owców - osób przekonanych często o swej nieomylności podpartej stertą przerzuconych różnorodnych rozwiązań jak i sprzętów audio - podpartych branżowymi review  rodem z kosmosu- zdziwiłoby się bardzo w jak łatwy sposób można uzyskać dźwięk bardzo wysokiej klasy. Układ, którego używam prywatnie, jest wciąż ten sam. Pomimo kilku takich samych konstrukcji z wykorzystaniem różnych elementów - nie zmieniłem w układzie nic /no może z wyjątkiem rozwiązania układu stabilizacji/. Zaczęło się od pozłacanych tranzystorów w metalowych obudowach /ktoś wie o czym teraz piszę? ;), skończyło się na tranzystorach używanych w urządzeniach mających bezpośredni wpływ na poziom bezpieczeństwa człowieka /bardzo wysoka niezawodność/ - to odnośnie tranzystorów 2N355 użytych w konstrukcji wg RudiStore.Może wreszcie w przyszłym tygodniu rozpocznę prace nad nową obudową - teraz mam polerowane, drążone, bejcowane, woskowane na gorąco lite drewno z oddzielnym zasilaczem tzw. "wtyczkowym" o odpowiedniej mocy. Tym razem jednak dla odmiany będzie obudowa metalowa - o nieco odmiennym kształcie z zintegrowanym zasilaczem sieciowym, lecz sam układ pozostaje ten sam - od blisko 9 lat.
Dlaczego to napisałem?Ponieważ mój układ na pierwszy rzut oka /na pierwszy/ jest zbliżony do układu RudiStore przedstawionego przez NE5532.Mój jest całkowicie bezszumny, zero brumu, jest neutralny, choć czuć wpływ pracy w klasie A. Dźwięk pozostaje precyzyjny, lecz brzmi "naturalnie" - bez uczucia "chłodu" a nawet szumu niektórych scalonych końcówek mocy czy wzmacniaczy operacyjnych. Namęczyłem się jedynie z doborem niskoszumnego potencjometru...Wielogodzinny odsłuch na nim nie męczy - chyba że na siłę słucham muzyki której nie cierpię... Wyrównana barwa w całym zakresie głośności.Fantastycznie słucha się skrzypiec, głosu. Wybrzmiewanie talerzy - heh ! Zero zapiaszczenia itp. Bas schodzi bardzo nisko, bez oznak osłabienia/zniekształceń.Najczęściej steruję nim 24 ohm. Prąd/punkty pracy ustawiłem na takim poziomie, przy którym uzyskana max głośność na 24 ohm - ustawiona jest w punkcie, którego nie chciałbym przekroczyć. Posiadam też słuchawki 32 ohm, o bardzo płaskiej charakterystyce i bardzo wysokiej czułości - tutaj uzyskana max głośność dochodzi do mojego progu bólu - bas, max ciśnienie na niskich jest wprost porażające.
Uzyskiwana jakość jest wprost proporcjonalna do jakości źródła sygnału i do jakości realizacji płyty.  To czasem jest problem - słychać wszelkie niedociągnięcia - lub co najlepsze - słychać wszelkie zamiary realizatorskie.
Oczywiście na uzyskany dźwięk wpływ mają posiadane przez nas słuchawki.Układ Rudiego podany wyżej przez NE5532 będzie posiadał mniejszą stabilność z uwagi na sposób polaryzacji, do tego koniecznie zmian wymaga zasilacz, tranzystory do wymiany, kilka dodatkowych zmian i zakończyć ustaleniem punktu pracy/max stopnia uzyskanej głośności.Układ po naniesieniu poprawek przeznaczony jest dla ludzi:1. Odważnych - będzie słychać wszelkie niedociągnięcia realizatorskie.2. Dla ludzi pragnących czystego, naturalnego dźwięku. Tutaj na wierzch wychodzą wszelkie zamysły realizatorskie.Pomimo pracy w klasie A - nie występuje zjawisko "misiowatości" i nadmiaru ciepła.
Dźwięk jest precyzyjny a wielogodzinne odsłuchy nie męczą. Daje radość ze słuchania.
Wzmacniacz pozwala uzyskać efekt trójwymiarowości przekazu oraz efekt "zniknięcia" słuchawek - przynajmniej na słuchawkach o budowie "supra-aural"Wniosek ?-budować. Układ daje radość ze słuchaniaGabriel
 ^..^   ^..^   ^..^

Gabriel

  • 1229 / 5901
  • Ekspert
14-04-2009, 01:41
Patrzę jeszcze na ten schemat AR3 i podobnie jak w większości wzmaków słuchawkowych - bezpiecznika brak... No może jeszcze wzmocnienie napięciowe jest... lekko za duże.. ^..^   ^..^   ^..^

moris

  • 83 / 6107
  • Użytkownik
14-04-2009, 09:33
Macie racje takie proste układy, z dobrze trafionym doberem punktów pracy/tranzystorami, grąją zaskakująco dobrze wbrew spojrzeniu inżynierskiemu;]......druga zaleta takich układów to że można złożyć na pająku, i pobawić się w modyfikacje.(2x 2n3055 w układzie darlingtona -naprawde dziwne;))
Sam mam 2 preampy(wprawdzie nie słuchawkowe) ale o bardzo prostej konstrukcji- jeden uwspólczesniona kopia NS10 drugi Dispre 2 (tylko na japońskich tranzystorach) oba grają bardzo dobrze- ogólnie polecam jak ktoś  szuka bardzo dobrze grającego preampa ale nie lampowego:)

NE5532

  • 206 / 6057
  • Aktywny użytkownik
14-04-2009, 21:45
Czy moglibyśmy przejść do konkretów - jakie tranzystory proponujesz? Czy mógłbyś narysować szkic tego o czym piszesz, byłbym bardzo wdzięczny.
Nie mam czasu ... zarobiony jestem, włosy mi rosną ...

Gabriel

  • 1229 / 5901
  • Ekspert
15-04-2009, 01:24
>>NE5532Układ AR3 pracuje w klasie A, stąd jest mniej wrażliwy na jakość zasilania, warto jednak zmienić ten zasilacz z filtrowaniem RC na coś stabilizowanego o odpowiedniej wydajności prądowej. Warto sprawdzić jak na brzmienie układu wpłynie zmniejszenie wzmocnienia  przy BC109 - 40dB to dużo, po usunięciu rezystora R2 i kondensatora 50 mikro wzmocnienie spadnie, zmniejszą się również zniekształcenia wprowadzane przez ten stopień /strzelam, że do około 0,3 procent/
Zmniejszenie wzmocnienia można też osiągnąć poprzez zwiększenie wartości rezystora R2.R13 służy rozładowaniu się wyjściowego kondensatora separującego w momencie gdy układ nie jest obciążony słuchawkami, zapobiega on "strzałowi" w momencie wpięcia słuchawek /słuchawki również chroni przed zbyt dużym impulsem/ Zamiast 100 kilo lepiej wstawić coś o mniejszej wartości. Tranzystor BC109 można zamienić na 2N2222 czy BC549 - nie wstawiać grupy wzmocnienia C. Wstawiając inny typ niż 2N3055 trzeba pamiętać o max mocy strat dla tranzystora - w AR3 musimy zapewnić im spory radiator. Dobierając polaryzację stopnia końcowego należy ustawić na emiterze T3 około 0,5 nap. na kolektorze.Tranzystory na podmiankę 2N3055 -> np. TIP142, TIP147 - jednak tutaj trzeba pamiętać, że TIP142 czy TIP147 - już jest tranzystorem typu darlington...***Zamiast takiego sposobu polaryzacji /pary darlington/ jaką zastosował w AR3 Rudi - lepszym wyjściem będzie zrobienie polaryzacji tranzystora wyjściowego jak na przykładzie wzmaka na pierwszym obrazku. Można go też delikatnie podkręcić na mocy wymieniając tranzystor wyjściowy na coś mocniejszego i dobierając punkt pracy...Na BC547 C będzie miał na pewno tendencję do przesterowań, stąd lepiej wstawić trany w grupie B.Na drugim rysunku moja propozycja /odmienna od mojego prywatnego wzmaka/, jest to rozwinięcie poprzedników -> będzie stabilniejszy.Stopień napięciowy ustawić na wzmocnienie napięciowe o wartości max 10x, tym samym w kolektor tranzystora można wstawić rezystor o niewielkiej wartości rezystancji - powiedzmy 4,7k - tym samym będzie on w stanie dostarczyć dostatecznie duży prąd do wzmacniacza pradowego, by na słuchawkach uzyskać wystarczającą moc. Nie musi to być 2W/kanał... ;)W emiterze tranzystora wyjściowego rezystor o wartości max kilkaset ohm. I znowu warunki pracy tego wzmaka należy dobrać w taki sposób, by napięcie /składowa stała / na emiterze tranzystora wyjściowego wynosiło 0,5 napięcia zasilania. Tranzystory? - pierwszy niskoszumny - BC550, wyjściowy - np. BD139
 ^..^   ^..^   ^..^
http://www.zen22142.zen.co.uk/Circuits/Audio/headphone.gif

moris

  • 83 / 6107
  • Użytkownik
15-04-2009, 02:08
No więc  w kwesti tranzystorów ktoś mnie ubiegł:)...pierwszy w układzie dalingtona BC550 lub japoniec 2sc2240/2sc1815(ogólnie japońskie tranzytory grają lepiej, oczywiscie orgynalne), drugi BD139, lub japoniec 2sc4793........można też zamiast darlingtona spróbować konfiguracji Sziklai, która wbrew niektórym opiniom nie jest "sztuczna i nienaturalna" gdy pracuje w klasie A ( w klasie AB się zgodzę - bo trzeba kompensować by uzyskać stabilność) ima soniczną jaki i mierzalną przewagę nad darlingtonem.
 Dispre(pisząc prosty - miałem na myśli że jest pozbawiony typwych obecnie topologii tj źródeł/luster prądowych  i ma bardzo płytkie globalne sprzęzenie zwrotne)-jakby ustawić wiekszy prąd biasu na końcówce to słuchawki by pociągnął swobodnie.....wymaga dobrego sparowania tranzystorów, ale BCki są tanie:)
http://web.telecom.cz/macura/schema.pdf

A codo NS10(też nie jest preampem słuchawkowym) to trochę dłużej potrwa zanim znajde schemat bo było sporo wersji

Gabriel

  • 1229 / 5901
  • Ekspert
15-04-2009, 02:19
>>NE5532Może w ten sposób...Podejżewam, że sprawdzi się dobrze jako wzmak do słuchawek o impedancji 400 ohm... Próbowałem go może z 6 lat temu, nie pamiętam jak gra ;)Zmieniając wartość rezystora oznaczonego początkowo jako 680 kilo ohm w zależności od przyjętego napięcia zasilającego, ustawić napięcie na emiterze BD139 w wysokośći połowy napięcia zasilającego.Wzmocnienie napięciowe - blisko 20x   ^..^   ^..^   ^..^

Gabriel

  • 1229 / 5901
  • Ekspert
15-04-2009, 02:36
Jeszcze jeden...Pochodzi z MDS 502Zasilanie 12V, zamiast 2x BC238 - 2x BC548 itp... ^..^   ^..^   ^..^

Gabriel

  • 1229 / 5901
  • Ekspert
15-04-2009, 02:59
A gdyby ktoś się już pogubił - wszystkie przykłady powyżej są w temacie i stylu RudiStora AR3.Heh ;) ^..^   ^..^   ^..^

Gabriel

  • 1229 / 5901
  • Ekspert
15-04-2009, 03:06
ERRATA: "Podejżewam" ->> Podejrzewam...Dobrej nocy... ^..^   ^..^   ^..^

jjurek

  • 2067 / 6035
  • Ekspert
25-04-2009, 16:18
Osobiście do wszelakich wynalazków w klasie A używam mosfetów IRF610/9610.
Jakich spróbowac podobnych japońców (w miarę dostępnych) ?

jjurek

  • 2067 / 6035
  • Ekspert
25-04-2009, 18:41
I pytanie. Jak sądzicie: czy  Rudi celowo nie robił zasilania regulowanego i potraktował go jak mocarną końcówkę mocy?

I w związku z tym pytanie ogólne: warto do słuchawkowców robic regulację napięcia?
Sam stosuję regulowane- (małe szumy).

NE5532

  • 206 / 6057
  • Aktywny użytkownik
25-04-2009, 21:36
To zależy od topologii układowej i klasy w jakiej pracuje dany układ. Jeżeli w klasie AB i jest zasilany symetrycznie to wystarczą duże elektrolity i szybkie diody. Inaczej jest z zasilaniem niesymetrycznym, tutaj stabilizacja napięcia wydaje się wymogiem, choć Rudistor wolał dać pasywne ogniwa CRC, co może być celowym zabiegiem zmiękczającym brzmienie tego wzmacniacza.
Nie mam czasu ... zarobiony jestem, włosy mi rosną ...