Jak się pozbyć "poduszki powietrznej"

[tetejro]

Potoczna nazwa "poduszka powietrzna" to termin, który zrodził się w latach 80 w skutek powszechnej lektury książek Witorta o konstruowaniu zestawów głośnikowych i dotyczy sposobu pracy głośnika włożonego do Obudowy Zamkniętej [OZ]

O parametrach głośnika do OZ można sobie poczytać. Natomiast co zrobić kiedy głośnik w OZ ma wysoki rezonans [Fc] ?

Dynaudio miało obudowę  którą nazwało "aperiodic enclosure". Pomysł jeszcze z lat 70-80 oparty o element stratny nazywany przez nich Variovent, Scanspeek miał Resistance Vent.
http://diyaudioprojects.com/Technical/Aperiodic/

Obudowa taka - tak pobieżnie  - ma tworzyć zjawisko tłumienia (w teorii) podobne do tłumienia w linii długiej [Transsmision Line] ale bez jej rezonansu ćwierćfalowego. Chodzi tylko o to by na działający głośnik nie działało ciśnienie wytwarzane w obudowie zamkniętej.
Te elementy stratnie nie działają liniowo. Zresztą tak samo jak nieliniowo działa wytłumienie w obudowie TL. Skutek jest taki, że rezonans obudowy z elementu stratnego może się ujawniać w mało spodziewanych momentach odsłuchu muzycznego.

Wytworzenie odpowiedniej obudowy która będzie dawała stratę energii przybliżając przebieg SPL do tego z OZ ale nie wytwarzała nieoczekiwanych rezonansów jest trudne. Na przykład w Dynaudio Sirius wymagało podziału na wytłumione całkowicie komory rozdzielane elementami stratnymi:
http://www.geocities.ws/CapeCanaveral/Hangar/2091/sirius.html

Wyobraźmy sobie teraz ze zamiast elementu stratnego stosujemy przegrody wewnętrzne strojone rurami rezonansowymi - cos jak w tłumiku samochodowym. Celem jest nastrojenie takiej obudowy znacznie poniżej Fb (częstotliwości rezonansowej głośnika w obudowie bass reflex [ BR ] o tej samej objętości).

Jest taki głośnik, dobrze wygładzający w przebiegach i raczej rzetelnie pomierzony - Beyma 6B30p
https://www.elmuz.com.pl/index.php?p357,glosnik-beyma-6b30p-6-5-50-w-rms
https://www.elmuz.com.pl/download/6B30P.pdf
Który zupełnie nie chce się wpasować w BR a w OZ praktycznie nie ma basu.

Oto co wychodzi w standardowej symulacji WinISD dla obudowy 40 litrów strojonej na 20 Hz i standardowym tłumieniu (Qa 70%)

Jak myślicie, da się go wykorzystać w obudowie podobnej do  Dynaudio Sirius ?

[meloV8]

Zresztą tak samo jak nieliniowo działa wytłumienie w obudowie TL.

Chętnie zobaczę jakieś pomiary lub poczytam teorie o jakiej nieliniowości ( jej skali ) tutaj piszesz. Zaznaczam, że subiektywne odczucia mnie nie interesują.

[royal]

Zresztą tak samo jak nieliniowo działa wytłumienie w obudowie TL.

Chętnie zobaczę jakieś pomiary lub poczytam teorie o jakiej nieliniowości ( jej skali ) tutaj piszesz. Zaznaczam, że subiektywne odczucia mnie nie interesują.

Obraz  przebiegów częstotliwości na papierze można skojarzyć z krzywą długiego klucza do zamka Yeti. Nie bardzo da się przedstawic  taki klucz przy pomocy wyników pomiarów biorąc pod uwagę że te wyniki sa  z zasady ułomne w stosunku do rzeczywistości bo kłamią co do  energii akustycznej  złożonego sygnału.    Pożądanym  rezultatem ma byc otworzenie zamka co mozna skojarzyć z zadowoleniam w uszach.  Odbiegłem od tematu ale kiedys tez  mnie pasjonowało ślusarstwo klamkowe . 

[meloV8]

Co za bełkot...

[royal]

Co za bełkot...

Wydawało mi się że  każdy widział zamek i klucz. Charakterystyka częstotliwościowa to wykres amplitudy dla wszystkich '"po kolei" czestotliwości. Problem w tym że w złozonym sygnale występują one jednocześnie a nie po kolei. Lepsza dużo  jest analiza Fouriera ale z kolei to tylko obrazek dla oczu .

[tetejro]

A moze zamiast tradycyjnego piedzielena w koło o tem samym, Melo powie co mysli o wsadzaniu Beymy 6B30P w obudowę z elementem stratnym lub w BR strojony daleko ponizej Fs tego głosnika.

O ile pamiętamm, Melo wsadzał tę Beymę w obudowe ćwierćfalową.

Lancaster natomiast kiedyś stwierdził że nie da się nastroic obudowy BR daleko ponizej Fs  bo zawsze będzie słychać ten "ząbek" z rezonansu obudowy? Na symulacji jest on widoczny przy 18 Hz i na -13db ?

Ps. Nieliniowośc tłumienia jest cechą użytego materiału i objawia się tym ze wraz ze wzrostem głosności - cisnienia - tłoczonego przez obudowę ćwierćfalową lub obudowę stratną zmienia sie równowaga przebiegu SPL. Nie wiem czy ktoś to potwierdzał pomiarami konkretnych konstrukcji - zjawisko było raczej kojarzone z oporami przepływu płynów w przewodach.

[meloV8]

Jak zrobisz obudowe o objetosci powyżej 3xVas glosnika, to poduszki nie będzie, ale czy to w czyms pomoze, to zupelnie inny temat. Poza tym bylo kilka wersji Beymy 6b30p, ktore roznily sie nieco parametrami. Zestroic nisko BR czy MLTL to zaden problem i mozna zrobic podobnie z ta beyma, ale nadal korzysci sa tutaj dosc mgliste. Ten glosnik moze sie sprawdzic w obodowie stratnej, ale w systemie trojdroznym jako sredniotonowy.

Co do nieliniowości tłumienia, to zjawisko w teorii istnieje, ale mnie interesuje to zjawisko w praktyce. Wiec nadal czekam na prezentacje pomiarów tego zjawiska i jego realnego wpływu na spl.

[tetejro]

Wykres  pokazuje róznice pomiedzu głosnikiem w OZ i głosnikiem w nisko strojonym BR. Widać pewną korzysć w spadku SPL.

A moze jednak włozyć ją w waski TL strojony tak gdzieś na 50Hz?

[meloV8]

Szczerze mówiąc, to nie wiem dlaczego tak się upierasz przy tym głośniku. Jak Ci nie pasuje jego odpowiedź, to trzeba zmienić głośnik, bo obudowa niewiele zrobisz. Zwykła TL o zwężającym się przekroju, musiałaby mieć niższe strojenie od 50hz i to znacznie, do tego spory offset, żeby nie podbijać już i tak podbitego średniego basu. W takiej TL trzeba dać tłumienie na  co najmniej 2/3 długości tunelu, a jego wyjście na tylnej ściance, aby jak najdalej udzielić membranę głośnika od portu.
Trzeba zrobić symulacje...

[tetejro]

ten głosnik podobno brzmi niezle na średnich, daje sie wysoko odcinać, ma przyzwoite wychylenie objetosciowe i tak ogólnie -  jest tani. To w zasadzie jedyny powód zainteresowania. Niepopularny głosnik w jakiejś niepopularnej obudowie to jednak jest wyzwanie.

[meloV8]

Zrobilem na tym glosniku kilka projektow i raczej uwazam, go za dosc przecietny. Obecnie trzeba za niego dac okolo 160zl, co nie jest mala kwota w porownaniu chocby do STX czy chinskich glosnikow. To co mi sie w nim nie podoba, to jego archaiczny wyglad, nieco denne parametry, ktore jak sam widzisz uniemozliwiaja osiagniecie optymalnych efektow w typowych obudowach. Brzmienie? Jest ok, ale bez rewelacji. Raczej takie typowe granie polipropylenu. Na plus spore Sd i dosc latwe filtrowanie, ale nie oznacza on to, ze zrobisz sobie lagodne filtry z wysokim podzialem.
Jego niepopularnosc wynika z jego cech powyzszych - po prostu. Nie jest zly ale z pewnoscia juz  go nie kupie. Wole dolozyc kilka groszy do lepszych przetwornikow, bo i tak finalny koszt projektu lezy zupelnie gdzie indziej.

[tetejro]

W tej cenie nie ma zbyt wielkiego wyboru. Rozważałem jeszcze tonsilowskiego GDN 17/60/6F ale cena prawie 180 za plastikowy głosniczek troche zniechęca. Tym bardziej ze wg parametrów lepiej miec dwa na kolumnę.

Równie archaiczne są Visatony W170S o równie trudnych parametrach ale tańsze. W130S sa lepsze ale wymagaja zdwojenia i skomplikowania obudowy do projektów przypominających układem jakieś Maestro 130 - czyli równiez niewielkie konstrukcje o ograniczonym zasiegu basu.

Najtańszym z sensownych głosników jakie mi wpadły w rece w ostatniej dekadzie był tonsilowski GDN 17/100 i GDN 20/100/3. Jak wiesz model ten wygląda obecnie inaczej, a te głosniki nie trzymaja już dawno parametrów z katalogu Pro-Tonsil. Nie wiadomo co się kupuje - choć to nie tylko cecha Tonsila.

Równie niepewny parametrycznie jest SB-Acoustic. Moze nad tym się zastanowić, pojawiły sie ostatnio ich tanie głosniki na plastikowych koszach. Wygładaja dobrze na papierze, jak jest w rzeczywistości??? Wielka niewiadoma. Prawdopodobnie okaże się że i one wymagają złozonych obudów dla sensownego ich wykorzystania.

[meloV8]

Jak to nie ma wyboru? Sa Sba, Monacor, Dayton, Koda, Visaton, Stx, Peerless i tak dalej, nie liczac mniej znanych chinczykow.
Plastikowy kosz to zadna wada, ale czesto zaleta w stosunku do tanich koszy z blachy. Projektow na najtanszych Sba jest juz sporo, sa pomierzone i przetestowane, wystarczy sie po nie schylic.

[tetejro]

Monacor - zabytkii chińczyki nietrzymajace parametrów i drogie. Dayton - ze dwa modele beda w tym jeden niedostepny i to po 300 za 6,5". Koda??? Nie znam. Visaton - chyba najlepiej obstawione choć tez zabytkowe. STX - problemy z dostepnoscia tak jak Peerless (mały wybór i drogo).
Nie ma tego wiele wbrew pozorom.

[meloV8]

A 6p30b to nie zabytek? Ten głośnik ma jakieś 20 lat, albo wiecej. No nic, kupuj Beyme, zrob kolumny i pochwal sie na forum.