Audiohobby.pl

Zrozumieć Dynamikę Sygnału - Ogranicznik kontra Kompresor

-Pawel-

  • 4720 / 5469
  • Ekspert
04-10-2019, 20:45
 Często pada pytanie: „kiedy użyć limitera a kiedy kompresora?“ Kluczem jest zrozumienie różnic pomiędzy tymi urządzeniami. Należy wiedzieć jak procesor będzie brzmiał w danej sytuacji. Następny krok to zastanowienie się nad tym, co chcesz zmienić w aktualnej ścieżce audio i dlaczego w pierwszym rzędzie myślisz o użyciu procesora dynamiki. Gdy zrozumiesz z jakim materiałem masz do czynienia, do czego zmierzasz i jakie masz narzędzia, reszta jest łatwa, choć dobre opanowanie tego procesu może być trudne!
 
Cechy wspólne
 
Kompresory i ograniczniki (limitery) są ze sobą blisko spokrewnione; w zasadzie niemal każdy kompresor może funkcjonować jako limiter. Obydwa urządzenia przeznaczone są do obróbki dynamiki sygnału. Parametry w każdym z tych urządzeń są bardzo podobne: próg zadziałania, czas ataku, czas powrotu, parametry poziomu i tak dalej. Również ich działanie jest bardzo podobne. Kiedy sygnał podnosi się powyżej ustawionego w procesorze progu
 zadziałania, stosowana jest kompresja albo ograniczanie, co powoduje, że poziom wyjściowy jest zredukowany w stopniu ustawionym regulatorem współczynnika kompresji (ratio). Ponieważ poziomy szczytowe są zredukowane przez procesor, należy następnie podnieść ogólny (przeciętny) poziom sygnału, czyli dodać wzmocnienie rekompensujące. Takie posunięcie może pomóc w przypadku problemów z odstępem sygnału od szumu i rozdzielczością bitową.
 
Różnice
 
Zasadniczą różnicą pomiędzy kompresorem a limiterem jest współczynnik kompresji. Limiter pracuje z jego bardzo wysokim poziomem, podczas gdy kompresor ze znacznie niższym. Z tego powodu kompresor może być włączony przy znacząco niższym progu (threshold) i działać, zachowując żywotności sygnału. Dlatego kompresory są często stosowane w celu wpłynięcia na większą część zakresu dynamiki sygnału, podczas gdy ogranicznik jest generalnie ustawiany tak, by wpływał tylko na szczyty.
 
Zastosowanie
 
Kompresor generalnie używany jest jako urządzenie wyrównujące, wygładzające niestabilności dynamiki i dające wyższy poziom przeciętny. Może to pomóc w „osadzeniu“ ścieżki w miksie, która bez kompresji raz by zanikała, a raz „wyskakiwała“ nad inne. Kompresor może też pomóc w poprawieniu brzmienia ścieżki. Takie instrumenty, jak gitara, bas i bębny brzmią pełniej, gdy zostaje zredukowana różnica między transjentami ataku a resztą sygnału. Limiter jest stosowany do usuwania zbyt dużych szczytów sygnału. Jego wysoki współczynnik kompresji sprawia, że każdy
 sygnał, który przekracza zadany próg jest natychmiast redukowany i nie może wzrosnąć. Zdarzają się sygnały o okazyjnie występujących dużych szczytach, które zmuszają do ustawienia średniego sygnału na tyle nisko, by zapobiec zniekształceniom. Jeśli znacząco zredukuje się te szczyty i ustali stabilny pułap głośności przy pomocy limitera, można później podnieść średni poziom sygnału zwiększając tym samym odstęp od szumów i poprawiając jego dynamikę. Przy stosowaniu ograniczania musisz jednak bardzo uważać. Z natury swego działania limiter efektywnie obcina górne części szczytów sygnału, dodając przy okazji nieco zniekształceń. Normalnie ma to miejsce jedynie w przypadku szybkich transjentów i jest w większości przypadków niesłyszalne, ale wraz z obniżaniem progu zjawisko się potęguje. W niektórych przypadkach może to przynieść korzyści (na przykład wzmocnienie brzmienia ścieżek zniekształconej gitary elektrycznej), ale zazwyczaj jest niepożądane. Zawsze dokładnie porównaj sygnał przed i po ograniczeniu by mieć pewność, że nie dodajesz niepotrzebnych zakłóceń.
 
Te trzy przebiegi przedstawiają ścieżkę gitary.
Górna fala to surowy materiał audio bez zastosowania obróbki dynamiki. Środkowa fala została skompresowana przy użyciu kompresora Waves Renaissance Compressor z następującymi ustawieniami: ratio: 3:1, threshold: −16dB,
wzmocnienie: 5.5dB.
 
Dolna fala została obrobiona przy użyciu ogranicznika Waves L1 Limiter z następującymi ustawieniami:
threshold: −5dB,
poziom wyjściowy: 0.5dB.
 
 
« Ostatnia zmiana: 05-10-2019, 09:19 wysłana przez -Pawel- »

-Pawel-

  • 4720 / 5469
  • Ekspert
04-10-2019, 20:52
 Procesory w procesie
 
Jak wcześniej wspomniano, jedną z kluczowych spraw w obróbce dynamiki jest zrozumienie z czym masz do czynienia, co chcesz osiągnąć i czego potrzebujesz by dojść do celu. Istnieje kilka wytycznych dotyczących wyboru i użycia odpowiednie go procesora dynamiki:
 
- Oceń swój materiał audio. Posłuchaj uważnie i oceń obecny stan twojego materiału dźwiękowego. Program do nagrywania na twardym dysku, który pozwala na analizę kształtu fali sygnału może być bardzo przydatny. Możesz też użyć mierników poziomu by zbadać co się dzieje, ale nie opieraj się zbytnio na miernikach oceniając szczyty w sygnale. W wielu wypadkach po prostu nie są one wystarczająco szybkie by pokazać wiernie zmiany poziomu transjentów. Jak z każdą decyzją dotyczącą materiału audio przede wszystkim trzeba polegać na własnym słuchu.

 - Dokonaj wyboru. To czego przede wszystkim szukasz podczas oceny to relacja pomiędzy poziomami szczytowymi, a średnim poziomem ścieżki. Gdy już zorientujesz się jak ten związek wypada, możesz zdecydować jak należy zmienić sygnał. Jeśli musisz kompletnie zredukować szczyty tak by średni poziom był drastycznie podwyższony, użyj limitera. Gdy interesuje cię uzyskanie bardziej stałego średniego poziomu ścieżki bez zniżania szczytów, należy użyć kompresora. Chcesz poprawić brzmienie ścieżki i uwypuklić cichsze elementy? Kompresor będzie zapewne najbardziej odpowiedni. Ale gdy chcesz zachować dynamikę, ale musisz obniżyć kilka dużych szczytów, lepiej zastosuj ogranicznik. Może należy bardziej wyrównać i podnieść średni poziom, a zredukować jeden czy dwa masywne szczyty? W tym przypadku spróbuj przepuścić sygnał zarówno przez kompresor jak i limiter – niech każde urządzenie zrobi to, w czym jest najlepsze.
 
- Proces. Po dokonaniu oceny i sformułowaniu planu działania nadszedł czas na przetworzenie ścieżek wybranym urządzeniem i sprawdzenie czy efekt jest taki jaki, jakiego oczekiwałeś. Uważaj by nie przesadzić zarówno z kompresją jak i ograniczaniem. Zbyt obrobiona ścieżka będzie z pewnością brzmiała gorzej niż oryginalna, nieobrobiona wersja.
 
- Ponowna ocena. Gdy już ścieżka została obrobiona, cofnij się o krok i przesłuchaj ją jeszcze raz. Jak współbrzmi z resztą ścieżek w twoim miksie? Czy nie jest zbytnio zmieniona? A może trzeba ją jeszcze raz obrobić, by uzyskać oczekiwany efekt. Pomimo tego, co twierdzą niektórzy realizatorzy i muzycy, nagrywanie to nie czarna magia; istnieją logiczne wyjaśnienia, dlaczego coś brzmi tak, a nie inaczej. Dlatego właśnie dobrze jest pomyśleć zanim zacznie się kręcić gałkami. Ważne jest gruntowne zrozumienie zasad działania sprzętu, do którego masz dostęp. Podniesienie kwalifikacji w tym temacie na pewno poprawi ogólną jakość twoich nagrań. Również bardzo ważne jest  eksperymentowanie ze sprzętem w różnych sytuacjach i robienie notatek na temat uzyskanych rezultatów. Różne procesory odmiennie się zachowują w różnych sytuacjach i w wielu wypadkach jedynym sposobem by poznać zachowanie sprzętu jest zdobywanie doświadczenia podczas eksperymentów.n Próbując wybrać spośród różnych typów procesorów, takich jak kompresory czy limitery, wiele osób na ślepo zabiera się do pracy i zaczyna kręcić gałkami albo obrabiać ścieżki by osiągnąć oczekiwane brzmienie. Zanim jednak zabierzesz się do działania, ułóż sobie plan. Później oceń ponownie obrobiony materiał i ucz się na podstawie rezultatów. Wkrótce instynktownie będziesz wiedzieć jakiego procesora użyć. Im częściej to będziesz robić, tym lepsze będą twoje nagrania i tym mniej czasu poświęcisz na osiągnięcie lepszego brzmienia.

Mitch Gallagher
Rob Mc Gaughey
« Ostatnia zmiana: 06-10-2019, 11:19 wysłana przez -Pawel- »

-Pawel-

  • 4720 / 5469
  • Ekspert
04-10-2019, 20:56
 SŁOWNICZEK:

 Zakres dynamiki: Różnica pomiędzy najgłośniejszymi i najcichszymi poziomami sygnału.

 Wzmocnienie, wzmocnienie kompensujące: Zwiększenie poziomu sygnału na wyjściu kompresora w celu
 zrekompensowania straty głośności w procesie kompresji.

 Współczynnik kompresji (ratio): Poziom zastosowanej kompresji w momencie przekroczenia przez sygnał
 zadanego progu. Współczynnik kompresji wyznacza zmiany poziomu na wejściu kompresora albo limitera potrzebną do jednodecybelowej zmiany na jego wyjściu. Im wyższy poziom ratio (np. 4:1 zamiast 2:1) tym większa kompresja. Ograniczniki mają bardzo wysoki współczynnik kompresji, 10:1 i więcej.

 Próg zadziałania (threshold): Poziom, przy którym kompresor/limiter zaczyna ograniczanie sygnału.