Temat prawie wyczerpany z punktu widzenia moich pomysłów na istotnie różne konfiguracje kolumn, na koniec zostawiłem sobie system 2.1.
Powiedzmy że audiofil z zacięciem do DIY ale niewielkim budżetem zbudował sobie monitorki na 15cm Seasach ER15RLY. Dostroił 8dm3 do 50Hz i na początku był nawet zadowolony. Po pewnym czasie zaczęło mu jednak brakować basu a charczenia pojawiające się przy oglądaniu filmów również sprawiły że zaczął przemyśliwać nad udoskonaleniem swojego systemu. Postanowił zatem dodać subwoofer. Z przyczyn finansowo - lokalowych niestety jeden.
Co można w takiej sytuacji doradzić? Na pewno podział przy 80Hz - w końcu twórcy standardu THX odsłuchowo ustalili że dopiero tak niski podział uwalnia nas od problemów z lokalizacją źródeł pozornych w systemie z jednym subem. Subwoofer powinien stać możliwie blisko jednego z monitorków, rozstawionych możliwie symetrycznie w pomieszczeniu, żeby warunki odbiciowe były podobne - wtedy symulacje najlepiej pokrywają się z rzeczywistością jako że przybliżają one pojedyncze źródło basu.
Liczymy zatem obudowę zamkniętą dla ER15RLY i pojawia się problem. Dla Qtc=0.7 (najniższe możliwe f3) fc jest w okolicach 100Hz. Dla dobroci 0.55 rezonans jest niewiele poniżej 80Hz - a więc praktycznie nie ma żadnego nadmiaru SPL na cięcie filtrem highpass - nieważne jak wysokiego rzędu by nie był. Sam głośnik traci prawie 6dB przy tych 80Hz. Co gorsza - przy wysterowaniu zbliżonym do mocy RMS głośnika już przy tych 80Hz brakuje nam wychylenia tak więc podbijanie SPL przy pomocy filtrów o dużej dobroci nie ma większego sensu.
Co można zrobić w tej sytuacji? Znanym sposobem podbicia SPL przy redukcji wychylenia jest zastosowanie obudowy BR. Ma ona jednak wadę w postaci drastycznego zmniejszania wytrzymałości mocowej poniżej strojenia. Skoro jednak BR fazowo zachowuje się jak filtr 4-tego rzędu, dlaczego nie spróbować przefiltrować go highpassem 1st i spróbować połączyć jakoś z subem.
Przystępujemy zatem do dzieła - na początek wybieramy driver do suba. Ma być nie za drogi, solidny i łatwy do napędzenia, najlepiej 8ohm. A więc Visaton TIW200XS i wsadzamy go w 20dm3 obudowę zamkniętą. W ten sposób w małym pomieszczeniu możemy usłyszeć całkiem niski bas bez wielkiego strachu o przesterowanie infradźwiękami. Fc równe 52Hz przy dobroci 0.77 a więc f3 na poziomie 48Hz to może nie mistrzostwo świata ale poniżej mamy łagodny spadek SPL obudowy zamkniętej. Potencjał mocy limitowanej termiką jest na poziomie 0.28W - przy podziale 80Hz pasuje to do tych monitorków, które pracując razem (sterowane tym samym sygnałem) są w stanie dać ok. 0.72W (0.18W każdy).
Teraz filtracja monitorków - spróbujmy wstępnie zostawić objętość 8dm3 i strojenie 50Hz. Przy 80Hz mamy praktycznie pełną efektywność, dlatego możemy ustalić częstotliwość f3 filtru highpass 1st na 120Hz - może ochroni midwoofer poniżej jego strojenia i zredukuje turbulencje w porcie przy 50Hz. Sam BR ma przy 80Hz przesunięcie fazy do przodu na poziomie 105 stopni więc żeby dostać 180 jak to miewają filtry 4th trzeba jeszcze dodać trochę od filtru, 1st @ 120Hz będzie miał jakieś 55 stopni przy 80Hz, razem daje to 160 stopni. Zobaczymy jak wyjdzie połączenie z subem - którego przefiltrujemy 4th LR @ 80Hz, co na pewno pomoże lokalizacji źródeł w stereo, skoro ostro cięty sub nie będzie przeszkadzał na środku.
