Niskie podziały bas - środek

[misiomor]

Wycofuję się z pomysłu EBS-a podkręcanego pasywnym filtrem. Górka od filtru wychodzi zupełnie nie tam gdzie trzeba i SPL ma mocno pofałdowane zbocze.

[misiomor]

No i jeszcze jedna sprawa - gdyby pasywny niski podział z użyciem L26 w BR nie chciał sensownie wyjść - głośnik ten jako 8ohm będzie lepiej nadawał się do kompensacji górnego peaku rezonansowego układem RLC. 2 razy mniej kondów niż dla dwóch L22 to jest już konkret.

Dlatego chyba jednak na początek zająłbym się L26.

[Krs47]

Patrząc na budowę i pasmo L26 zastanwiam się czy jednak nie sensowniej i prościej byloby skorzystać bardziej na jego tłokowej, równej i posiadającej bardzo małe (mniejsze nawet od ER18RNX) zniekształcenia niższej średnicy. Podział w okolicach 250Hz pozostawia cały niski środek 10 calowemu wooferowi a na prawdę sporo osłuchanych ludzi uważa, że najbardziej realistycznie i przyjemnie za razem brzmią w tym zakresie duże woofery... Break up jest wysoko a okolice 250Hz to nadal na tyle dlugie fale, że nie ma problemu z char. off axis.

Niestety w takiej sytuacji nie eleminujemy całkowicie drgań dużej budy woofera na środku a ER18RNX jako głośnik średniotonowy jest bardzo "na wyrost"...

[Krs47]

Swoją drogą pobierzna naliza konstrukcji harpii na L26 wskazuje na dość wysoki podział bas/środek. Ścianka dla L26 jest pochyła a w konstrukcji na 2xL26 coś mi pachnie AL130M na środku i zwrotką 3,5 drożną z górnym L26 pracującym do okolic 500Hz (tam AL130M ma wzrost efektywności) oraz z dolnym L26 jako kompensującym BSC (już na pionowej ściance).

[misiomor]

250Hz to już przestaje być tytułowy niski podział - bo zwykle przyjmuje się że tony średnie zaczynają się od 200Hz. Przy takim podziale kłopoty z interakcją filtru z rezonansem głośnika się zmniejszają a za to drgania, fale stojące itd. zaczynają być bardziej dokuczliwe.

Osobiście uważam że zwłaszcza w przypadku niskich podziałów i BR/MB aktywny podział jest najlepszy i w sumie szkoda że obowiązujące standardy sprzętu (połączenia RCA) czynią aktywny podział tak trudnym.

[Krs47]

Cóż, chyba pora przestawić się na "aktywne" myślenie... ;)

[Krs47]

Jeśli masz jeszcze na to ochotę chetnie zobaczyłbym co by wyszło z L26RFX/P i/lub 2xL22RN4X/P (oba w 60 litrach ze wspomnianym strojeniem) przy aktywnym podziale.

[misiomor]

No to teraz trudny temat - niskie podziały pasywne plus obudowa BR/MB. Ponieważ łączenie przetworników basowego i średniotonowego okazało się bezproblemowe z punktu widzenia współpracy fazowej i reverse null przy użyciu filtrów 2nd/1st z kompensacją rezonansu średniaka, na razie przemodelujemy same charakterystyki modułu basowego filtrowanego pasywnym 2nd, bez baffle step celem skupienia się na głównym problemie - pracy pasywnego filtru lowpass z obciążeniem impedancją systemu basowego.

Należałoby wybrać przetwornik i strojenie - padła propozycja L26 w 50dm3, 20Hz. Na początek dla pokazania istoty rzeczy nie jest to IMHO dobre rozwiązanie jako że Vb jest małe w porównaniu z Vas tak więc BR dodaje dość mało w porównaniu do 50dm3 OZ (najwyżej jakieś 2.5dB) i wykazuje dość wczesny spadek SPL - w gruncie rzeczy niewiele różni się od obudowy zamkniętej. Dlatego zaprezentowałbym rozwiązanie bardziej typowe, gdzie BR pracuje dość efektywnie przy swoim strojeniu dodając więcej SPL w porównaniu z OZ. Tak więc na początek niech będzie CA26RFX w 70dm3 strojonych do 29Hz, z kompensacją indukcyjności cewki drgającej.

Czas na wykresy:

- impedancji systemu BR: CA26RFX, Vb=70dm3, Fb=29Hz - amplituda i faza

- charakterystyki przenoszenia filtrów elektrycznych zbliżonych do 2nd LR @ 167Hz - filtr 12mH / 75.6uF na idealnych elementach obciążony Re głośnika (podręcznikowa / filtr aktywny), taki sam filtr z cewką o niskim RDC (rdzeniowa toroidalna 0.1ohm) na obciążeniu głośnikiem w BR oraz filtr z cewką o wysokim RDC (12AWG jest za droga, dlatego szacuję RDC cewki powietrznej 12mH 1.6mm na 1.2ohm) też obciążony głośnikiem w BR.

- złożenie charakterystyk filtrów z charakterystyką samego głośnika w BR

[misiomor]

Filtry pasywne rezonansowo dodają SPL tam gdzie nie potrzeba, a odejmują w miejscu gdzie chcielibyśmy SPL podbić. W największym uproszczeniu - szeregowy rezonans a więc dodawanie SPL zachodzi tam gdzie kąt fazowy impedancji systemu basowego jest ujemny (charakter pojemnościowy) ponieważ cewka filtru ma ów kąt dodatni z definicji.

Niestety - celem obudowy BR jest zwykle uzyskanie basu aż do częstotliwości strojenia, a więc w zakresie częstotliwości całego drugiego peaku rezonansowego impedancji. Obudowa zamknięta ma już roll-off na dolnym, indukcyjnym zboczu swojego jednego peaku impedancji gdzie pasywne filtry odejmują SPL zamiast dodawać, dlatego łatwiej było dostać w miarę przyzwoicie wyglądające charakterystyki. Dla obudowy BR wariant filtru z wyższym DCR cewki jest ciągle trochę lepszy, jednak nawet w takim przypadku nie jest dobrze.

Ja nie mam na razie pomysłu na jakąś chytrą sztuczkę tanio rozwiązującą ten problem. Albo aktywny podział albo kompensacja drugiego peaku impedancji systemu BR. Dla woofera 8ohm i peaku przy tych 55Hz można liczyć na sporo mniejszą pojemność potrzebną do takiego manewru niż to było dla Daytona RSS315HF-4 w obudowie zamkniętej, tym niemniej na te paręset uF niestety należałoby się przygotować. Woofer 4ohm strojony w okolicach 20Hz może jednak wymagać ponad 1000uF.

Na szczęście dolny peak rezonansowy nie robi już takiej kaszany, zwłaszcza że leży w zakresie bardzo niskich częstotliwości i dużych wychyleń BR, więc i tak nie powinno tam być sygnałów o dużej amplitudzie. Daje to też podstawy do optymizmu w przypadku wyższych podziałów, jednak już w przedstawionej symulacji Fc filtru było wysokie, przy 167Hz, dalsze jego podwyższanie sprawiłoby że odeszlibyśmy od tematu któremu poświęcony jest wątek. Uzyskane wnioski odnośnie kształtu charakterystyk można stosować do podobnie (Qts, alfa i H) strojonego systemu BR z Fb=20Hz i podziałem ok. 120Hz.

Pamiętać też należy o tym, że w miejscu gdzie filtr elektryczny rezonansowo dodaje SPL, odbywa się to kosztem spadku impedancji - w skrajnych przypadkach stosując głośnik 8ohm możemy nawet dostać kolumnę 4ohm. W przypadku RDC=0.1ohm z powyższej symulacji minimum impedancji schodzi właśnie w okolice 4ohm.

W każdym razie mam nadzieję że powyższe symulacje choć w części przypadków wyjaśniają dziwne (i niezgodne z symulacjami robionymi np. w WinISD) charakterystyki systemów basowych pasywnych kolumn mierzone czasem w warunkach nearfield przez Audio czy Stereophile

[Krs47]

Misiomor, wyszło tak jak się spodziewałem po rozmowie z Tobą. Wcześniej nawet nie zdawałem sobie sprawy z istnienia takich zjawisk przy niskich pasywnych podziałach dlatego dziękuję za cierpliwość i dokładne wyjaśnienie tematu poparte symulacją konkretnego przypadku.

Teraz już jestem zdecydowany albo na aktywny niski podział bas/środek albo na pasywną alternatywę z klasycznym podziałem w okolicach 300Hz, mniejszym średniakiem i wiążącymi się z tym kompromisami.

[kondrax]

A misiomor co być polecał za głośniki na takiego typu konstrukcje http://www.komiadesign.fi/komia08/wp-content/uploads/2008/01/chronos_white.jpg wysokie+średnie na przód bass na boku? Z tego co przeczytałem łatwiej jest pogodzić wysokie z mniejszym średniotonowym. Ale co się dzieje jak bass jest na boku? Jak to wpływa na dźwięk. Sami przyznacie że pięknie wyglądają wąskie kolumny jak szerokie.

[kondrax]

Mi by pasowało coś tak aluminiowy na wysokie, papier lub aluminium na średnie i bassik 20-25 cm z w miarę wysokim Bxl, z wykopem, po prosu aby nie mulił.

[misiomor]

>> kondrax, 2008-07-31 23:25

Woofer na bocznej ściance daje:

- kompensację baffle step woofera na osi

- dodatkowy spadek SPL na wyższym środku pochodzący od słuchania przetwornika basowego pod kątem 90 stopni.

- boczna ścianka jest zwykle szeroka (głęboka) przez co baffle step basowca na jego osi jest nisko. To powoduje że z tego kierunku promieniowania będzie więcej odbić. Można temu zapobiegać dając dwa woofery, po jednym na każdej bocznej ściance jak choćby Audio Physic czy Mirage, w ten sposób dostajemy charakterystykę basu zbliżoną do omnipolarnej.

[misiomor]

Drugi przykład - wspomniany wcześniej L26RFX/P w 50dm3 strojonych do 20Hz a więc strojenie zbliżone do obudowy zamkniętej. Filtr jest taki sam jak był dla CA26RFX. Filtrowane charakterystyki są trochę bardziej "do ludzi" niż w poprzednim przykładzie, jednak ciągle mamy rezonansową górkę i podwyższone f3. Skale wykresów są takie same, można więc porównywać jedno z drugim przełączając okna albo zgrać GIF-y na dysk nazywając je tak żeby pliki do porównywania były obok siebie i page-up - page-down w przeglądarce do obrazków.

[Krs47]

Rzeczywiście lepiej to wyszło aczkolwiek ostatnio trochę poczytałem w temacie zwrotek aktywnych i jestem coraz bradziej przekonany do tego rozwiązania. Najprościej można to przetestować software`ową zwrotką aktywną w kompie, kiedyś już się bawiłem takim rowiązaniem chociaż wiedziałem jeszcze mniej niż teraz i kiepsko to skonfigurowałem ;)

Niski podział jest bardzo kuszący aczkolwiek pasywnie chyba jednak wolałbym podział w okolicach baffle step, który pozwala na kompensację za pomocą atenuacji średniaka oraz zastosowanie mniejszego średniotonowca, którego łatwiej zespolić z górą. Największą zaletą niskiego podziału jest wyeliminowanie drgań budy i właśnie dlatego po zapoznaniu się z symulacjami ukazującymi wady niskich, pasywnych podziałów bardziej kombinuję z zaprojektowaniem bardzo dopracowanej obudowy, zdolnej do pracy z wyżej ciętym basowcem. Wiem, że to trudne dlatego jako alternatywę zdecydowanie roważam aktywne rozwiązanie.

Cóż projektowanie przyjemna rzecz, opcji tysiące a kompromisy zawsze jakieś pozostają więc zobaczymy co z tego wyjdzie. W każdym razie już jest dzięki Tobie jeden IMHO bardzo ładnie dopracowany projekt podziału aktywnego między Daytonem RSS a Seasem ER18RNX ;)